Dat moment dat je het even niet meer ziet zitten. Dat gesprek, die dag, dat jaar of zelfs erger, mag wat jou betreft wel voorbij zijn. Niets of niemand lijkt je nog op te kunnen vrolijken. Je voelt je wanhopig. Maar waarom ervaar je dit en hoe kom je ervan af?
Om het gevoel van wanhoop beter te begrijpen, is het verstandig om het woord eerst eens te ontleden. Wanhoop is een samenvoeging van ‘wan’ en ‘hoop’. Wan staat voor gebrekkig, verkeerd of ondeugdelijk. Hoop staat voor een onzekere verwachting dat een bepaalde gebeurtenis plaats zal vinden. Wanneer je de woorden samenbrengt, lijkt de meest logische betekenis: ‘je hebt de hoop, dat een bepaalde gebeurtenis zal plaatsvinden, opgegeven’.
Hoop is een gevoel dat we allemaal koesteren. Positieve voorbeelden zijn: Ik hoop op een mooie zomer. Ik hoop dat de nieuwe collega’s aardig zijn. Negatieve voorbeelden zijn: Ik hoop niet dat ik ontslagen wordt. Ik hoop niet dat mijn ex op het feestje aanwezig is.
Toch staat een negatieve hoop nog niet gelijk aan wanhoop. In de genoemde voorbeelden is er nog ruimte voor een goede afloop. Bij wanhoop denk of voel je dat de kans op een gewenste gebeurtenis verkeken is of ben je bang voor een ongewenste gebeurtenis.
Zowel hoop als wanhoop zijn gebaseerd op een gevoel dat wordt gevoed door een gedachte aan een nog niet bestaande gebeurtenis. Wanneer je het persoonlijk maakt, krijg je daar een gevoel bij. Je wil, al voordat je het eindresultaat kent, een voorstelling van een schijnzekerheid hebben. Misschien omdat je denkt dat dit het leven eenvoudiger of overzichtelijker maakt of omdat het voor een gevoel van veiligheid zorgt. Het nadeel is dat je een gevoel in jouw lichaam creëert dat misselijkmakend kan aanvoelen.
We zullen het met elkaar eens zijn dat hoop een plezierig gevoel kan oproepen en wanhoop een heftig gevoel, dat je niets meer kunt veranderen aan een treurige of gevaarlijke situatie.
In een eerdere blog (Verwachtingspatronen: De basis van ruzie) heb ik al geschreven over het leed dat een verwachting teweeg kan brengen. (Wan-)hoop is zo’n een type verwachting van een toekomstige situatie. Het zou makkelijk zijn om nu te adviseren om te leren leven in het NU. Ik sta achter de idealen die Eckhart Tolle beschrijft in zijn boek ‘Het leven in het NU’, alleen weet ik hoe moeilijk het is om dat ook werkelijk van de een op de andere dag te doen.
Daarom denk ik dat het nuttiger is om te kijken welke uitwerking wanhoop kan hebben. Ik heb gemerkt dat wanhoop staat voor verandering. Des te groter de wanhoop, des te eerder zal er iets gaan veranderen in je leven. Dit kan een door jou gekozen wijziging zijn van je privésituatie of je werkomgeving. Het kan ook zijn dat er voor je gekozen gaat worden. Hierdoor wordt jouw pad gewijzigd buiten jouw invloed om.
Een voorbeeld om dit te verduidelijken: Je werkt voor een bedrijf dat op de rand van een faillissement staat. Je staat iedere dag weer op, al zij het met lood in de schoenen, om naar het bedrijf te gaan, omdat je geen alternatief denkt te hebben. Je begint je wanhopig te voelen, want het faillissement lijkt onvermijdelijk. Het is duidelijk. Hier moet en zal een verandering komen. Vrijwillig of onvrijwillig. De keuze is aan jou.
Wanneer je inziet dat wanhoop voor verandering staat, dan kun je ook inzien dat wanhoop van tijdelijke aard is. De situatie waar jij voor vreest staat op het punt te veranderen. Accepteer daarom de wanhoop die je mogelijk voelt, zonder het persoonlijk te maken. Dat kan je lichamelijke pijnen en zelfs stress besparen. Weet dat je een keuze hebt wanneer dit gevoel de kop op steekt. Zoek naar de mogelijk wijzigingen en kies het pad dat voor jou het beste aanvoelt.
Mangal ho – Be happy
Edwin